بررسی بصری آگهی های چاپی در مجلات دهه ی چهل ایران

در پژوهش حاضر که با اتکا بر رویکردهای نظری مطرح شده در قلمرو پژوهش بصری صورت گرفته است، تلاش شده تا علاوه بر پرداختن به جنبه ی نظری طراحی گرافیک به عنوان یکی از وجوه مهم این مهارت، آگهی های چاپ شده در مجلات دهه ی 40 ایران از منظر بصری و مضمونی مورد بررسی قرار گیرند. از دیگر اهداف این پژوهش می توان به پررنگ تر ساختن اهمیت وجه نظری طراحی گرافیک؛ پرداختن به دهه ای اثرگذار در قلمرو طراحی گرافیک ایران؛ شناسایی فرهنگ بصری آثار گرافیکی دهه ی 40 ایران و استخراج اطلاعات از منابع تصویری اشاره کرد. در این پژوهش به طور هم زمان از دو شیوه ی پژوهش کیفـی و کمـی بهره گرفته شده است. وجه کیفی آن از نوع غیرتعاملی با رویکردی تاریخی و زمینه ای است و وجه کمی پژوهش از منظر بصری، متکی بر مطالعه ی شکل گرایانه و از لحاظ مضمونی، مبتنی بر شیوه ی تحلیل محتوا می باشد. تحلیل محتوای آگهی ها نیز به مدد نظریه ی ارتباطی شنون و ویور و هم چنین تئوری انگیزش آبراهام مازلو که برخاسته از علم روان شناسی است، صورت گرفته است. در این پژوهش تعداد 77 آگهی مطبوعاتی از مجلات کاوش، دانشمند، مهر و کتاب هفته به صورت نمونه گیری لایه ای تصادفی انتخاب شده و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. این بررسی متکی بر داده هـایی است که به مدد دو پرسش نامه ی طـراحی شده توسط پژوهش گر استخراج گشته اند. این پرسش نامه ها به صورت مجزا نمونه های مورد مطالعه را از منظـر شکلی و محتوایی مورد آزمون قرار داده و نتایج این آزمون ها به صورت نمودار ارائه شده است. در بررسی مضمونی، تأثیر الگوهای اقتصادی و دینی در آگهی های مجلات دهه ی 40 بررسی شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که آگهی ها با توجه به رشد توان اقتصادی کشور در آن دهه، بیش تر معطوف به معرفی کالاهای تولید داخل بوده و عموماً به شکلی مستقیم در راستای ایجاد تغییر در سبک زندگی مخاطبان و بازار هدف بوده اند. هم چنین در آگهی های آن دوران، زنان نقش پررنگ تری داشته و به طور کلی تلاش برای ترویج مضامینی هم چون مد و زیبایی در آگهی ها مشهود است.